Onzichtbaar ziek zijn in beeld gebracht – in mijn geval een bipolaire stoornis met soms een manische psychose.
Het is allemaal heel duidelijk als iemand met een been in het gips zit. Dan zijn er eigenlijk maar een paar vragen: Hoe is het gebeurd? En: Hoe lang nog voor het gips eraf mag?
Als het gaat om onzichtbare ziektebeelden, dan komen we op een vrij onduidelijk terrein terecht. Ik ga een poging doen om in heldere taal uit te leggen wat voor effecten de bipolaire stoornis op me heeft en waarom ik zoveel baat ga hebben bij een stabiliserend medicijn, terwijl ik net een jaar fluitend zonder pillen heb geleefd.
Deze blog is als het ware een mini-uitvoering van mijn signaleringsplan, waar ik met hulp van crisisdienstmedewerkers de afgelopen weken (en nu nog) hard aan het werk ben om het helemaal up-to-date te krijgen.
De tekening op de foto boven deze blog legt het een beetje uit.
Fase 0: Balans
Als ik goed in balans ben, is er weinig aan de hand. Ik kan een gewoon leven leiden. Beetje sporten, beetje werken, beetje plannen maken, beetje leuke dingen doen. Gaat allemaal prima. De verhouding tussen rood en paars is half om half. Ik zorg goed voor mezelf en mijn stem is meestal rustig. Mijn huis is acceptabel op orde. Dingen lopen gewoon zoals ze horen te lopen.
Fase 1: Onrust/uit balans
Als de balans kwijt is, wordt het leven wiebelig. Het humeur gaat de blender in op de lage stand. Huilen, piekeren, moeilijke gedachtes, het gevoel hebben dat je de grip kwijtraakt, slechter slapen, minder gezellig humeur, korter lontje. Wat in Fase 0 gewoon is, gaat dan allemaal niet meer zo vanzelf, maar ik wil dat perse toch allemaal wel kunnen…. Daarmee neemt de drift in het paarse deel van het poppetje toe.
Naast dat humeur dat gaat wiebelen, ben ik ook de hele tijd mijn spullen kwijt, met de sleutels voorop. Mijn hoofd loopt voller en voller en de grip raak ik steeds meer kwijt. Alles in het leven wordt lastiger en ik ga me als een tijger vastbijten in projecten. Ik ga harder rennen voor een ander dan voor mezelf, met het gevolg dat ik steeds minder aandacht heb voor mijn huis en mezelf. Mijn stem klinkt niet meer rustig en ik begin steeds vlugger te praten, en soms ook onsamenhangend. Je ziet in de tekening dat mijn hoofd als het ware los komt te staan van mijn lijf en de balans/disbalans-verhouding is niet meer half om half.
Fase 2: Foute boel
Je ziet in de tekening dat mijn hoofd een ballon is geworden die omhoog is gevlogen. Het lijf kan nog net het onderste stukje van het touwtje vasthouden, maar heeft geen kracht meer om de ballon naar beneden te trekken. In Fase 2 ben ik al in de TURBO-stand terecht gekomen. Ik praat heel snel, met heel veel woordgrapjes, maar ook warrig met vreemde ideeën en grote plannen. Ik slaap steeds slechter, word steeds meer moe en ga dat compenseren met zoet en ongezond eten (keigevaarlijk!)
Je zou me in deze fase een stuiterbal kunnen noemen. Zoals aan de tekening te zien ben ik nauwelijks nog in verbinding met mezelf en dat kan op allerlei vlakken destructief zijn.
Fase 3: Crisis
Het besef van dag en tijd is helemaal verdwenen. Ik slaap nog maar 3 à 4 uur per nacht. Heb het ont-zet-tend druk met van alles en nog wat. Hier komt contact met God of Jezus of de Heilige Maagd Maria erbij. Dit soort contact maakt het overduidelijk dat het om een psychose gaat. In mijn geval zou het ook omschreven kunnen worden als een kleurrijke bizarre sprookjestrip. Ik ben ontzettend ontremd en alle begrenzing is eraf. Ik flap er zonder na te denken van alles uit tegen wie ik maar tegenkom en dat kan mensen echt flink aan het schrikken maken.
Wat ik nodig heb zijn:
- goede nachten slaap (met hulp van medicijnen)
- rust in mijn hoofd (met hulp van medicijnen)
- een rustige omgeving om terug in mijn lijf te zakken
- en een medicijn dat helpt om terug stabiel te worden
Die eerste 2 medicijnen slik ik sinds maandag 19 augustus, en dat laatste ben ik gister pas mee gestart. Dat kon niet sneller.
Om van een hogere fase naar een lagere te zakken, zijn een hele bult acties nodig die met een moeilijk woord interventies worden genoemd. Als je zelf eens zou denken: wat zou er mij helpen als ik rustig zou moeten worden, maar dat niet 1-2-3 automatisch zou worden?
* rustige muziek * ademhalingsoefeningen * voetmassage * sauna * wandelen in het bos * huisdieren knuffelen * op tijd naar bed gaan * meditatie * pyjamadag houden * meer tijd nemen om antwoord op vragen/verzoeken te geven * agenda management, niet te vol, genoeg rust * voetenbadje, + het hele arsenaal aan wat je kunt bedenken bij zelfzorg en zelfliefde
Maarrrrr als je dan eenmaal per ongeluk in Fase 3 bent aangekomen, dan zijn de acties net even anders, namelijk bellen met psychiater/huisarts/crisisdienst. Medicijnen accepteren en eventueel zelfs een opname in het ziekenhuis of psychiatrische kliniek.
Door een sterk sociaal vangnet hoefde ik deze keer niet opgenomen te worden. Maar het is niet zo dat je met een handje pillen weer bent waar je voor de disbalans was. Dat heeft tijd nodig en vooral veel rust.
Die hersenen hebben als het ware flink in de knoop gezeten. Zoals een gebroken been gips nodig heeft om dat bot netjes te doen helen, heeft die bovenkamer waar toch een flinke error is geweest ook de tijd en ruimte nodig om te helen/rust te komen/terug te zakken naar het gezonde tempo.
Als het leven rustig kabbelt, heb ik geen tot weinig problemen met de bipolaire diagnose, maar als door een sterfgeval de hele boel in een extreme stroomversnelling komt, met een manische psychose als uitkomst, tja, dan is het opeens een stuk minder gezellig. Veranderen kan ik het niet, deze kwetsbaarheid hoort bij mijn leven, wat ik wel kan doen is zo goed mogelijk voor mezelf zorgen, en zo min mogelijk brokken maken.
Binnenkort is m’n 2024-signaleringsplan klaar, de mensen uit mijn sociale netwerk zullen dit uitgebreide document in hun mailbox ontvangen.
Pas op voor ladders en zwarte katten als vrijdag de 13de niet je dag is, en zo niet, heb een heerlijk weekend! Lekker herfstig, Love it!
Leave a Reply